عسل، ماده‌ای بسیار شگفت‌انگیز و ارزشمند بوده که دربسیاری از دین‌ها به آن اشاره‌شده است. در زبان فارسی به عسل، انگبین و تو زبان انگلیسی هانی {yhone} گفته می‌شود. شهد و ماده‌ی قندی که از گیاه‌ها ترشح می‌شود و زنبورهای عسل جمع کرده و آن را تغییر حالت داده و عسل را تولید می‌کنند.
خواص و مواد انرژی‌زای عسل به‌عنوان ماده‌ای بسیار ارزشمند شناخته‌شده و همچنین خواص عسل به‌قدری زیاده بوده که در درمان خیلی از بیماری‌ها از آن استفاده می‌شود. عسل مایع شیرینی است که حدود 320 نوع عسل‌های گوناگون وجود دارد که ازنظر رنگ، بو و طعم کاملاً باهم فرق دارند. عسل بیشتر حاوی قند و ترکیبی از اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها، مواد معدنی، آهن، روی و آنتی‌اکسیدان‌ها بوده است.
درواقع عسل یک ماده غذایی طبیعی با طعم شیرین با بافت چسبناک بوده که مورداستفاده قرار می‌گیرد، این ماده به‌عنوان یک عامل ضدالتهاب، آنتی‌اکسیدان و ضد باکتری نیز استفاده خواهد شد. معمولاً از عسل به‌صورت خوراکی برای درمان سرفه مصرف می‌شده و به‌صورت موضعی برای درمان‌های سوختگی و بهبود زخم ها بوده است.
آیا عسل خواص درمانی و دارویی دارد؟
بدونِ شک شما هم در مورد خواص فراوان عسل طبیعی مطالب زیادی را شنیده‌اید یا مطالعه کرده‌اید. عسل، شامل خاصیت‌های است که گاهی تعداد آن‌ها آن‌قدر فراوان بوده حتی شمارش آن سخت می‌شود. عسل یک ماده طبیعی بوده که هزاران سال است برای هدف درمانی و دارویی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
از خواص‌های دارویی عسل می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، سروتونین و آنتی‌اکسیدان‌ها اشاره کرد. این ماده ضد باکتری و استرس و اضطراب را کم خواهد کرد و به درمان بیماری‌های قلبی عروقی کمک بسیاری می‌کند و خواص فراوان دیگری نیز دارد. عسل در بسیاری از درمان‌های خانگی و درمان‌های طب سنتی استفاده می‌شود. که در ادامه این مقاله به آن‌ها پرداخته‌ایم.
یک قاشق غذاخوری (20 گرم) عسل حاوی:
61 گرم کالری
0 گرم چربی
0 گرم پروتئین
17 گرم کربوهیدرات
0 گرم فیبر
ریبوفلاوین (1% از ارزش روزانه)
مس (1% از DV)
مقالات مرتبط:عسل کوهستان
انواع عسل دارویی
زنبور برای تولید عسل طبیعی باید بر روی گل‌های گوناگون بنشیند. یک دشت پر گل که از انواع گل‌ها قرار دارد را در نظر بگیرید. زنبور با نشستن بر روی گل‌های مختلف و با نوشیدن شهدهای مختلف عسل تولید می‌کنند. عسل با توجه به شهد گل‌های که زنبورها از آن تغذیه می‌کنند بسیار متفاوت بوده و طبق همین مواردی که گفته‌شده انواع عسل به شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
عسل تک‌گل
عسل تک‌گل انواع زیادی دارد، ازجمله بهترین عسل‌ها را برای درمان بیماری‌های گوناگون بوده. زنبورداران برای تولید عسل تک‌رنگ، کندوها را در مکانی نگهداری می‌کنند که زنبورها فقط برای یک نوع گل از آن‌ها عبور کنند.
عسل چند گل
عسل چند گل یا عسل گل وحشی از انواع گوناگون شهد گل‌ها تهیه‌شده است.
عسل مخلوط
این عسل از ترکیب انواع عسل‌ها تهیه می‌شود و انواع عسل‌هایی که مخلوط شده‌اند ازنظر رنگ، طعم، تراکم، منشأ جغرافیایی و منبع گل‌ها کاملاً متفاوت بوده.
خواص عسل دارویی چیست؟
1- اسید معده را کاهش می‌دهد.
2-به‌تدریج اسهال را متوقف می‌کند.
3-عسل خالص به بهبود زخم‌ها و سوختگی‌ها کمک بسیاری می‌کند، موجب شادابی پوست می‌شود و به‌سرعت دردی که به‌وسیله زخم واردشده را تسکین می‌دهد.
4-با عفونت‌ها مبارزه می‌کند.
5-کم کردن علائم سرفه و سرماخوردگی.
6-برای رژیم غذایی سالم داشته باشید به‌جای شکر مصنوعی از عسل استفاده می‌شود.
7-فشارخون را کاهش می‌دهد.
8-برای درمان سرگیجه، خستگی و درد قفسه سینه بسیار مفید بوده و به دلیل انرژی زیادی که عسل دارد می‌توان از آن استفاده کرد و پس از مصرف کردن از عسل کالری لازم را برای بدن تأمین می‌کند.
9-به تسکین درد دندان پس از کشیدن دندان کمک می کند و یا در موارد پوسیدگی یا عفونت دندان کمک بسیاری می‌کند.
10-نقش مؤثری در موفقیت عملیات پیوند پوست دارد.
11-به درمان فارنژیت کمک می‌کند.
12-با مصرف کردن روزانه از عسل می‌تواند دارویی بر سطح مواد معدنی و آنزیم‌های خونی تأثیر فراوانی بگذارد.
13-برای زیباتر شدن پوست‌های خشک و ترک‌خورده مورداستفاده قرار می‌گیرد.
14-استرس، تنش و مشکلات دندان‌درآوردن کودکان و بوی بد دهان را درمان می‌کند.
15-در درمان مشکلات کبدی، قلبی، گوارشی و عروقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
16-مطالعاتی وجود دارد که استفاده کردن از عسل دارویی برای درمان سیستم تنفسی، سرخک، اختلالات پس از زایمان، دردهای قاعدگی و ناتوانی جنسی مردان تائید کرده است.
17-چندین بیماری‌های چشمی همانند کراتیت، ورم ملتحمه، بلفاریت و سوختگی‌های حرارتی و شیمیایی چشم را درمان خواهد کرد.
18-عفونت‌های گوناگون را درمان می‌کند
19- بهبود دادن بیماری‌ها را سرعت می‌بخشد و بافت‌ها را بازسازی می‌کند و جای زخم‌های که در صورت ایجادشده را کاهش می‌دهد.
20-پسوریازیس، اگزما و پوست را درمان می‌کند.
21-کولیت را درمان می‌کند.
22-این جمله بسیار قابل‌توجه بوده که داروهای ضدالتهابی که مصرف می‌شود دارای عوارض جانبی جدی هستند، اما استفاده کردن از عسل به‌عنوان یک ضدالتهاب عمل خواهد کرد و عوارض جانبی در برندارد.
23-سطح گلوکز در پلاسما را کاهش می‌دهد.
24- چربی خون را کاهش می‌دهد.
25- سطح هموسیستئین و سطح پروتئین واکنشی C را کم خواهد کرد و عسل ترشح هورمون انسولین را تحریک می‌کند و سطح گلوکز خون را کم کرده و غلظت هموگلوبین را افزایش خواهد داد.
کاربردهای سنتی عسل درمانی
عسل یکی از محبوب‌ترین خوراکی‌ها و درعین‌حال دارو برای تسکین بسیاری از بیماری‌ها بوده است. در سراسر کره خاکی و نیاکان ما از مزایای عسل به‌طور کامل آگاه بودند. همان‌طور که در نقاشی‌های عصر حجر نمایش داده شده است، استفاده کردن انسان از عسل، به ۸۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. مصریان باستان، آشوریان، چینی‌ها، یونانی‌ها و رومی‌ها از عسل برای التیام زخم‌ها و درمان بسیاری از بیماری‌های روده استفاده می‌کردند.
عسل درمانی در طب اسلامی
در نظام طب اسلامی، عسل به‌عنوان یک ماده غذایی سالم در نظر گرفته‌شده است. قرآن کریم، به‌وضوح به عسل درمانی اشاره‌کرده است: «و خدایت به زنبورعسل وحی کرد که از کوه‌ها و درختان و سقف‌های رفیع، منزل گیر و سپس از انواع میوه‌های شیرین و از {حلاوت و شهد گل‌های خوشبو} تغذیه کن و راه پروردگارت را به اطاعت بپوی، آنگاه از درون آن، شربت شیرینی بهرنگ‌های مختلف بیرون آید که در آن شفا مردمان است.
در این کار نیز آیتی {از قدرت خدا} برای متفکران پیداست» {آیات ۶۸ و ۶۹ سوره نحل}. به حضرت محمد{ص}، استفاده کردن از عسل را برای درمان اسهال توصیه فرموده است. همچنین ابن‌سینا، دانشمند و پزشک بزرگ ایرانی، در حدود ۱۰۰۰ سال قبل عسل را به‌عنوان یکی از بهترین داروها در درمان سل معرفی کرده است.
جایگاه عسل درمانی در طب نوین
۱. خواص ضد باکتری عسل
عسل طبیعی دارای خواص ضد باکتری است. عسل می‌تواند یک درمانگر طبیعی بسیار مؤثر باشد. قرن‌هاست که عسل برای درمان بیماری‌ها و زخم‌ها مورداستفاده قرارگرفته است. عسل درمانی علاوه بر نقش مهم طبیعی که در طب سنتی بوده، در طی دهه‌های اخیر، تحت تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی قرارگرفته است. فعالیت ضد باکتریایی عسل، یکی از مهم‌ترین یافته‌هایی است که برای اولین بار در سال ۱۸۹۲ توسط فان کتل شناسایی شد.
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که کشت هلیکوباکتر پیلوری که عامل التهاب معده بوده است، این نوع بیماری با استفاده کردن از محلول ۲۰ درصد عسل رفع خواهد شد. حتی کشت‌هایی که به دیگر عامل‌های ضد باکتری مقاومت نشان می‌دادند، در مقابل عسل صدمه پذیر بودند. تحقیقات نشان داده است برخلاف اکثر آنتی‌بیوتیک‌های شایع، مصرف عسل به پیشرفت باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها کشیده نخواهد شد و می‌توان به‌طور مداوم از آن استفاده کرد.
عسل می‌تواند به‌عنوان توقف کننده رشد باکتری یا باکتری‌کش عمل کند که این خاصیت‌ها به چگالی مورداستفاده بستگی خواهد داشت. به همین دلیل بود که مصریان و یونانیان باستان مردگان را با عسل مومیایی می‌کردند به خاطر ویژگی خاص ضدپوسیدگی آن برای حفظ و نگهداری مواد غذایی، میوه‌ها و مخصوصاً گوشت از عسل استفاده می‌شده. قوی‌ترین میکروب‌ها در عسل توان مقاومت را نخواهند داشت با یک آزمایش ساده می‌توانید میکروب‌های بسیار خطرناک را با عسل مخلوط کرده و مشاهده خواهید کرد که نه‌تنها میکروب‌ها در آن رشد نمی‌کنند بلکه به‌زودی از بین خواهند رفت و اجساد میکروب‌ها نابود و محو می‌شود.
۲. التیام زخم‌ها با عسل طبیعی
یکی از موارد مهم کاربرد عسل که بیشترین میزان تحقیقات بر روی آن شکل‌گرفته و مؤثرترین کاربرد عسل شناخته‌شده است، التیام دادن به زخم‌ها هست. روس‌ها در جنگ جهانی اول از عسل برای جلوگیری کردن از عفونت و سرعت بخشیدن التیام زخم مورداستفاده قرار می‌گرفته.
آلمانی‌ها روغن جگر ماهی و عسل را برای درمان زخم‌های مخاطی، سوختگی‌ها، زخم‌های چرکی و دمل‌های التهابی استفاده می‌کردند. تقریباً تمام انواع زخم‌ها مانند خراشیدگی، دمل‌ها، محل قطع عضو، زخم بستر، سوختگی‌ها، التهاب ناشی از سرمازدگی، زخم ورم معده، ترک‌خوردگی نوک سینه، زخم‌های چرکی، زخم‌ها دیابتی، زخم بدخیم، جذام، جراحات، التهابات گردن رحم، زخم‌های واریسی و سلول داسی، زخم‌های عفونی، زخم‌های جراحی یا زخم‌های دیواره شکمی و میان دو راه، به عسل درمانی به‌طور کامل پاسخ می‌دهند.
استفاده کردن از عسل به‌عنوان پوشش برای زخم‌ها، این کار موجب تحریک مراحل التیام و حذف سریع‌تر عفونت‌ها می‌شود. استفاده کردن از عسل بر روی زخم‌ها که دارای عملکرد پاک‌کنندگی بوده است، احیای بافتی را تقویت می‌کند و التهاب واردشده را کم خواهد کرد... پدهای آغشته به عسل، برای پوشش‌های غیر چسبناک زخم‌ها عمل خواهد کرد.
ساختار دقیق التیام دادن به زخم‌ها به‌وسیله عسل تاکنون مشخص نشده است. چندین توصیه با توجه به پوشش دهی زخم مناسب به‌وسیله عسل ارائه‌شده است. نوع زخم‌ها و میزان شدت واردشده آن، بر نتیجه گذاشتن عسل تأثیر می‌گذارد. عسل انتخاب‌شده باید به مقدار مناسب مصرف شود، در صورت رقیق شدن به‌وسیله مواد خارج‌شده از زخم، باید توجه داشت که مقداری از عسل در محل زخم وجود داشته باشد. عسلی که مورداستفاده قرارگرفته است باید فضایی بیشتر از ظرفیت زخم را پوشش دهد. زمانی نتایج بهتری به دست می‌آید که به‌جای انکه عسل روی زخم زده شود، بر روی پانسمان از آن استفاده شود. تمام حفره‌ها باید به‌طور مناسب با عسل پرشده باشد و پانسمان بسته‌شده در جهت جلوگیری از ترشح زخم، مورداستفاده قرار بگیرد.
در آخر
نکته مهمی که باید به آن دقت زیادی شود این است که در زمان خرید عسل طبیعی باید تمامی این فاکتورها مدنظر قرار داده باشید تا تائید بر طبیعی بودن عسل باشد و نباید تنها به یک فاکتور، مثلاً ساکارز {یک ترکیب عالی و شیرین}عسل توجه کرد باید تمام موارد را در نظر بگیرید.
عضویت در خبرنامه 